Overlijden en erfgenamen
Alleenwonende huurder overlijdt
Zijn er geen bewoners die de huur voortzetten na het overlijden van de huurder? Dan eindigt deze automatisch op de laatste dag van de tweede maand na het overlijden. Dat gebeurt vanzelf (van rechtswege). De erfgenamen hoeven de huur niet op te zeggen, tenzij zij ervoor kiezen de huur eerder of later te beëindigen.
Is er een achterblijver? Kies dan één van deze twee opties.
Erfgenamen moeten de woning leegmaken en schulden betalen
De huur eindigt vanzelf na twee maanden. Maar daarmee is de woning niet leeg. Dat moeten de erfgenamen doen. Zij moeten de woning leeg terug geven aan de verhuurder.
De verhuurder heeft soms ook nog andere vordering op de nalatenschap van de huurder, zoals:
• Achterstallige huur, tot het moment van oplevering.
• Kosten voor herstel van eventuele schade aan de woning.
• Eventuele kosten voor afvoer van spullen, als de erfgenamen dat niet doen.
Hoe verloopt die afwikkeling? Daarover zegt het huurrecht niets. Daarvoor zijn de regels van het erfrecht nodig.
Stap 1 - op zoek naar erfgenamen
In het Centraal Testamentenregister (CTR) kan de verhuurder nazoeken of de huurder een testament heeft gemaakt.
Andere tips bij het onderzoek zijn:
-
Kijk in het boedelregister of een erfgenaam de erfenis heeft verworpen of beneficiair aanvaard.
-
Vraag eventueel bij de gemeente om een erfgenamenonderzoek. Daarmee wordt duidelijk of er meer kinderen zijn. In veel gemeenten kan alleen een notaris dat aanvragen. Dit is een voorbeeld uit de gemeente Rotterdam.
-
Wil je 100% zekerheid dat je alle erfgenamen in beeld hebt? Dan kun je als verhuurder een verklaring van erfrecht opvragen bij de notaris. Maar dat kost veel geld – de meeste verhuurders doen dat niet.
Is er geen testament? Dan bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn. Of iemand volgens de wet erfgenaam is, hangt af van de relatie tot de overledene. De wet kent vier groepen erfgenamen. Heeft de huurder geen partner en kinderen (groep 1)? Dan wordt gekeken in groep 2.
Stap 2 - in gesprek met de erfgenamen
Heb je 1 of meerdere erfgenamen gevonden? Probeer dan afspraken met ze te maken. Je kunt ze uitleg geven over het erfrecht en aangeven dat ze altijd de woning mogen leeghalen ('beheersdaden'). Eventueel stel je voor om samen te werken: jij regelt een container - zij halen alles uit de woning, bijvoorbeeld. Omdat je niet zeker weet of je alle erfgenamen in beeld hebt: leg al je acties en al je keuzes goed vast in je dossier.
Het erfrecht regelt dat erfgenamen drie keuzes hebben.
Bij beneficiaire aanvaarding wordt de nabestaande wél erfgenaam, maar hij hoeft niet uit eigen zak de schulden van de overleden persoon te betalen. Erfgenamen die beneficiair aanvaarden moeten de erfenis via een speciale route afwikkelen. Dit heet in juridische termen het 'vereffenen van de nalatenschap'. Het is belangrijk dat dit proces goed verloopt. Anders loopt de erfgenaam de kans toch uit eigen zak de schulden te moeten bijbetalen. De erfgenamen moeten alle bezittingen en spaargeld inventariseren en daarmee de schuldeisers, zoals de verhuurder, betalen. Blijft er iets over? Dan mogen erfgenamen dat onderling verdelen.
Beneficiair aanvaarden doen de erfgenamen via een formulier, dat zij naar de rechtbank sturen. Het kost ruim 100 euro. Dat kan in één keer voor meerdere erfgenamen tegelijk, via een machtiging.
Erfgenamen die beneficiair aanvaarden moeten de kosten zoveel mogelijk beperken en voorkomen dat de schulden oplopen. Dit betekent dat zij de huurwoning leeg moeten halen en de sleutel inleveren bij de verhuurder.
Verwerpen is verschuiven
Als een erfgenaam de erfenis verwerpt, dan nemen andere erfgenamen zijn plaats over. Zij krijgen dan het verworpen erfdeel. Als er een testament is, dan staat daar vaak dat het erfdeel bij verwerping naar de andere erfgenamen gaan. Als er geen testament is, dan gaat het verworpen erfdeel naar de afstammelingen van de persoon die verwerpt. Dat kunnen kinderen of kleinkinderen zijn. Dat noemt de wet ‘plaatsvervulling’.
De erfgenamen hebben nog geen keuze gemaakt – per ongeluk aanvaarden
Nabestaanden hebben drie maanden de tijd om te beslissen of ze aanvaarden of verwerpen. Zolang wil de verhuurder meestal niet wachten. Dat hoeft ook niet. Nabestaanden mogen het huis leegruimen. Maar nemen zij spullen mee naar hun eigen huis en gedragen ze zich als eigenaar? Of halen ze geld van de bankrekening? Dan aanvaarden zij daarmee de erfenis en worden ze ook aansprakelijk voor eventuele schulden, waaronder de schuld aan de verhuurder. Zij kunnen op dat moment niet meer verwerpen of beneficiair aanvaarden.
Beheersdaden mogen altijd
Op 1 september 2016 is de Wet bescherming erfgenamen tegen schulden in werking getreden. Sindsdien is minder snel sprake van aanvaarden van een erfenis. Er is pas sprake van aanvaarding als nabestaanden spullen verkopen of zich als eigenaar gaan gedragen. Erfgenamen mogen altijd ‘beheersdaden’ uitvoeren. Dat wordt niet gezien als aanvaarden van de erfenis. Voorbeelden van beheersdaden zijn:
-
regelen van de begrafenis
-
opzeggen van de huurovereenkomst
-
opslaan van de spullen
-
leegruimen van de woning (zolang geen spullen worden verkocht)
Rijksvastgoedbedrijf: erfgenamen zijn onbekend of ze doen niets
Wat kan een verhuurder doen als zich geen erfgenamen melden? Of als ze zeggen dat ze de erfenis willen verwerpen? Of ze weigeren afspraken te maken over ontruiming van de woning? Dan kan de verhuurder de overheid vragen om de afwikkeling te doen. Dat wordt namens de overheid gedaan door het Rijksvastgoedbedrijf, afdeling Onbeheerde Nalatenschappen. Aanmelden van een onbeheerde nalatenschap is gratis.
Stap 3 - ontruimen met de deurwaarder
Lukt het niet om erfgenamen te vinden? Of komen de erfgenamen niet tot actie? Dan kun je de volgende stappen nemen.
-
Einddatum afwachten.
-
Zo mogelijk: brief sturen.
-
Ga de woning in en neem een deurwaarder mee.
-
De deurwaarder maakt een proces-verbaal van constatering.
-
Daarin beschrijft de deurwaarder welke spullen er nog staan.
-
Sla waardevolle en persoonlijke spullen op.
-
De rest gaat naar de kringloop of de vuilnis.
LET OP: Leg de gemaakte keuzes en het verloop van het proces zorgvuldig vast.
Downloads
3 meest gestelde vragen over overlijden van de alleenwonende huurder
De twee kinderen van de overleden huurder willen 'er niks mee te maken hebben'. Maar er lijken wel waardevolle spullen verdwenen. Wat moet ik doen? Je hoeft niets te doen met het vermoeden van de verdwenen spullen. Probeer in gesprek te komen en een beeld te krijgen van alle erfgenamen. Was er een testament? Zijn zij de enige erfgenamen? Leg uit wat hun verantwoordelijkheden zijn. Doen ze nog steeds niets? Dan kunnen ze jou eventueel machtigen om de woning leeg te ruimen. Leg dat dat schriftelijk vast.
De buurvrouw levert de sleutel in. Ik heb onderzoek en navraag gedaan, maar er lijkt niemand te zijn die de erfenis wil aanvaarden. Wat kan ik doen? Schakel het Rijksvastgoedbedrijf in. Zij kunnen erfgenamen onderzoek doen. Leidt dat tot niets? Volg dan STAP 3: ontruimen van de woning met de deurwaarder.
De huurder is overleden. De erfgenamen meldden zich bij ons en weten niet welke risico’s ze lopen als de spullen mee naar huis nemen. Wat moet ik ze adviseren? Ze kunnen de woning leegruimen en daarna alsnog verwerpen, als ze dat willen. Er is pas sprake van aanvaarding als nabestaanden spullen verkopen of zich als eigenaar gaan gedragen. Erfgenamen mogen altijd ‘beheersdaden’ uitvoeren. Dat wordt niet gezien als aanvaarden van de erfenis.
